Z przeprowadzonego przez farmaceutów i nauczycieli akademickich badania: „Społeczne postrzeganie farmaceutów w Polsce” wynika, że 61 proc. respondentów uważa farmaceutów za cieszących się zaufaniem publicznym a 69 proc. stwierdziło, że są oni pomocni, szczególnie w kontekście udzielanych informacji. Kolejne 81 procent wskazało różnicę między aptekami sieciowymi, a aptekami niezależnymi. Najczęściej zauważanym w aptekach zachowaniem ze strony farmaceutów była życzliwość. Wskazało na nią aż 74 proc. uczestników badania. W badaniu w formie anonimowej ankiety internetowej udział wzięło 1435 osób.
Jednym z kluczowych wniosków ankiety było stwierdzenie, iż, wiedza Polaków na temat opieki farmaceutycznej była dość niska. Pojęcie to znało 44 proc. badanych. Prawo farmaceutyczne oraz brak systemowych rozwiązań w zakresie tzw. sign posting, czyli narodowego programu informowania o usługach w aptekach, nie sprzyja procesowi informacyjnemu odbywającemu się między farmaceutą a pacjentem.
Pomimo tego chęć skorzystania z konsultacji farmaceutycznych wyraziło 66 proc uczestników badania, z czego 43 proc. bezpłatnie a 23 proc. za symboliczną opłatą. – Mimo pozytywnego postrzegania farmaceutów przez pacjentów w Polsce, niezbędna jest ich edukacja w zakresie możliwości korzystania z usług farmaceutycznych oraz promowanie roli farmaceutów w systemach ochrony zdrowia – podkreśla dr nauk farm. Piotr Merks, adiunkt Wydziału Medycznego Collegium Medicum, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Najwięcej informacji na temat leków pacjenci uzyskali z ulotek informacyjnych oraz od swoich lekarzy. Stosunkowo rzadko pytano farmaceutów o dawkowanie i działania niepożądane. Taka sytuacja może wynikać z faktu, że w Polsce nie promuje się poradnictwa farmaceutycznego i opieki farmaceutycznej – zaznacza Doktor Merks.
Istotne dla pacjentów okazały się także relacje interpersonalne. Najczęściej przez nich zauważanym zachowaniem w aptece była życzliwość (74 proc). Zdaniem 69 proc. ankietowanych farmaceuci byli pomocni i chętni do udzielania porad. Ponad połowa respondentów (52 proc.) była zdania, że farmaceuci są w pełni kompetentni do udzielania informacji o lekach.
– Na naszych zmienia się rola i postrzeganie farmaceutów w ochronie zdrowia, z osoby tylko wydającej leki na osobę uczestniczącą w procesie leczenia pacjenta. Działania te są szczególnie istotne ze względu na zjawisko samoleczenia wśród pacjentów. Farmaceuta jest często pierwszą osobą, do której pacjent zwraca się z problemem zdrowotnym. Farmaceuta jest też ostatnią osobą, z którą pacjent ma kontakt przed podjęciem decyzji o przyjęciu danego leku. Rola farmaceutów nabrała szczególnego znaczenia w czasie pandemii COVID-19, kiedy dostęp do wielu innych placówek służby zdrowia był utrudniony – zaznacza Piotr Merks.
Reasumując, badanie pokazuje ogólnie pozytywne postrzeganie farmaceutów przez Polaków. Wyniki te pokrywają się z badaniami przeprowadzonymi m.in. wśród pacjentów aptek w Holandii, gdzie respondenci byli zadowoleni ze świadczonych przez nie usług. Podobne wyniki opublikowano w innych krajach, np. w Kanadzie. Porównując uzyskane wyniki z rezultatami z krajów położonych na wschodzie Europie stwierdzono, że percepcja farmaceutów i satysfakcja z opieki farmaceutycznej kształtują się na podobnym poziomie. Na przykład na Słowacji 82 proc. pacjentów wskazało, że jest zadowolonych z opieki świadczonej przez swoich farmaceutów, a ponad 73 proc. uważa farmaceutę za eksperta w dziedzinie leków. Z kolei badania przeprowadzone w Słowenii dowodzą wysokiej jakości opieki farmaceutycznej w aptekach ogólnodostępnych. – W Polsce dobrym przykładem wykorzystania potencjału aptek były szczepienia. W aptekach podano ponad 2 mln dawek szczepionek. Kolejne kraje Europy, jak np. Rumunia wdrażają szczepienia w aptekach, wzorując się na naszym przykładzie. Ogromna w tym zasługa samych farmaceutów, do których, jak wskazują badania pacjenci mają coraz większe zaufanie.
Link do badania: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35270206/ Cytuj: Andrzejewska M, Religioni U, Piątkiewicz P, Barańska A, Herda J, Czerw A, Krysiński J, Merks P. Public Perception of Pharmacists in Poland. Int J Environ Res Public Health. 2022 Feb 22;19(5):2515. doi: 10.3390/ijerph19052515. PMID: 35270206; PMCID: PMC8909892.
