Leki generyczne od lat pełnią kluczową rolę w budowaniu racjonalnej, opartej na dowodach farmakoterapii. W systemach ochrony zdrowia na całym świecie to właśnie dzięki nim udaje się obniżać koszty leczenia i tworzyć przestrzeń finansową na nowoczesne terapie. Jednak prawdziwa akceptacja i zaufanie do generyków zaczyna się w jednym miejscu – u farmaceutów za pierwszym stołem i w aptekach szpitalnych. W naszej najnowszej publikacji „Perception of Generic Drugs Among Pharmacists in Poland: The Role of Sociodemographic Factors in Shaping Professional Attitudes and Practices” zbadaliśmy, co tak naprawdę sądzą polscy farmaceuci o generykach, jak często je rekomendują oraz jakie czynniki demograficzne i zawodowe wpływają na ich decyzje. W badaniu przeprowadzonym wśród 342 farmaceutów z całej Polski przeanalizowaliśmy m.in.: powody rekomendowania leków generycznych w terapii przewlekłej i jednorazowej, obawy dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa, opinie na temat badań biorównoważności, deklaracje dotyczące wyboru leku przez pacjentów, postawy wobec wpływu generyków na budżet płatnika i dostęp do terapii.
Co pokazują wyniki? Koszt jest nadal głównym powodem wybierania generyków – wskazało go 91% farmaceutów w kontekście terapii długoterminowej. Farmaceuci generalnie ufają generykom – 82,9% zgadza się ze stwierdzeniem, że są równie skuteczne, a 84,6% – że równie bezpieczne jak oryginały. Jednak 36% ma wątpliwości dotyczące skuteczności – szczególnie kobiety, farmaceuci szpitalni i osoby ze specjalizacją. Co niepokojące, ci którzy mają wątpliwości często zniechęcają pacjentów – ponad połowa z nich sugerowałaby przejście na droższy lek. Połowa farmaceutów popiera dodatkowe badania biorównoważności między generykami – to sygnał, że system edukacji i komunikacji regulatorów nie w pełni odpowiada na potrzeby praktyków. Farmaceuci widzą również szerszą perspektywę systemową – 92,5% wskazuje, że generyki poprawiają dostęp do leczenia, a 73,6% podkreśla oszczędności dla systemu, które można przeznaczyć na nowe terapie. Dlaczego to badanie jest ważne? Farmaceuci są jednym z kluczowych ogniw systemu lekowego – to oni codziennie przekładają zasady farmakoekonomii i bezpieczeństwa farmakoterapii na praktyczne decyzje przy okienku aptecznym. Zrozumienie ich rzeczywistych postaw jest kluczowe, jeśli chcemy: poprawić wdrożenie generycznej substytucji, projektować edukację dla farmaceutów odpowiadającą ich wątpliwościom, wzmacniać bezpieczeństwo i ciągłość farmakoterapii pacjentów, racjonalnie zarządzać budżetem lekowym. Wnioski? Polscy farmaceuci widzą generyki jako bezpieczne, skuteczne i wartościowe dla systemu, ale wciąż istnieją istotne różnice między grupami zawodowymi. Szczególnie należy wesprzeć edukacyjnie farmaceutów szpitalnych i osoby ze specjalizacją, które częściej zgłaszają wątpliwości. A ponieważ to właśnie farmaceuci są kluczowymi ambasadorami racjonalnej farmakoterapii – inwestycja w wiedzę to inwestycja w zdrowie pacjentów i stabilność systemu. Nowa publikacja dokonuje ważnego kroku: pokazuje realne postawy, a nie deklaratywne opinie, i daje konkretną mapę obszarów, które wymagają wsparcia.
Cytuj: Lewandowski M, Religioni U, Świetlik D, Kobayashi A, Czech M, Wierzbiński P, Śliż D, Wierzba W, Plagens-Rotman K, Merks P. Perception of Generic Drugs Among Pharmacists in Poland: The Role of Sociodemographic Factors in Shaping Professional Attitudes and Practices. Healthcare. 2025; 13(20):2629. doi:10.3390/healthcare13202629. PMID: 41154307; PMCID: PMC12564382. Link do publikacji: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/41154307/
